Na uzależnienie od telefonów oraz Internetu są narażeni równie mocno osoby w każdym wieku, dorośli tak samo jak dzieci. Nasze mózgu działają według podobnych schematów, w które wyposażyła nas ewolucja.

Jak powstaje niezdrowe uzależnienie od telefonu?
Niezdrowe uzależnienie od telefonu powstaje bardzo szybko, ponieważ nasz mózg, a konkretnie układ nagrody, odgrywa kluczową rolę w poszukiwaniu przyjemności. Układ nagrody jest odpowiedzialny za produkcję dopaminy, która jest neuroprzekaźnikiem związanym z motywacją.
Smartfony i Internet dają nam łatwy dostęp do przyjemności, zaspokajając różnorodne potrzeby bez większego wysiłku. Nasz mózg, dążąc do oszczędzania energii, preferuje takie proste i szybkie sposoby na relaks i odstresowanie, jak korzystanie z telefonu. W efekcie układ nagrody skłania nas do częstego sięgania po telefon, co prowadzi do uzależnienia. Brak kontroli nad układem nagrody sprawia, że mózg automatycznie kieruje naszą uwagę na te działania, które są energetycznie opłacalne, jak korzystanie z telefonu, zamiast na przykład wyjście na spacer czy poczytanie książki.

Jak uzależnienie od telefonu wpływa na nasze zdrowie?

1. Przeciążenie informacyjne
Korzystanie ze smartfonów prowadzi do przeciążenia informacyjnego, co negatywnie wpływa na:

• Kompetencje poznawcze i zdolności zapamiętywania,
• Podejmowanie trafnych decyzji,
• Syntezę informacji, która staje się spowolniona,
• Procesy nauki i pracy,
• Skupienie, utrudniając nawet czytanie długich tekstów.

2. Stres i obniżona samoocena
 Uzależnienie od telefonu może wpływać na:

• Samoocenę i poczucie satysfakcji,
• Postrzeganie rzeczywistości przez pryzmat obrazków z Internetu, uznając za normę to, co jest dominujące i pochwalane w sieci,
• Wywoływanie stanów lękowych i obniżenie nastroju.

3. Problemy ze snem
 Uzależnienie od telefonu prowadzi do problemów ze snem z powodu:

• Niebieskiego światła ekranu, które zmniejsza wydzielanie melatoniny, hormonu snu,
• Wzmożonej produkcji kortyzolu, hormonu stresu, przez emocje związane z informacjami internetowymi, co skutkuje krótszym i gorszym jakościowo snem.

4.  Wady postawy
Długotrwałe korzystanie z telefonu powoduje:

• Pochylanie głowy i opieranie aparatu o klatkę piersiową, co prowadzi do nagromadzenia tkanki chrzęstnej i tłuszczowej w odcinku szyjnym kręgosłupa.

Jak wprowadzić higienę cyfrową?
 

1. Dla dzieci:
   • Ustalaj limity czasowe na korzystanie z ekranów dostosowane do wieku.
   • Korzystaj z aplikacji do kontroli rodzicielskiej.
2. Dla dorosłych:
   • Kontroluj czas przeznaczony na rozrywkę cyfrową.
   • Wyłącz wszystkie powiadomienia, aby uniknąć stałego rozproszenia.
3. Podczas pracy i nauki:
   • Usuń telefon z zasięgu wzroku podczas wykonywania zadań wymagających skupienia.
4. Krytyczne myślenie:
   • Ucz się krytycznego myślenia wobec treści pozyskiwanych z Internetu.
   • Uważnie udostępniaj informacje o sobie i rodzinie.
5. Bezpieczeństwo w sieci:
   • Zgłaszaj administratorom przypadki hejtu oraz treści przedstawiających przemoc lub nawołujących do nienawiści.
6. Ograniczenia w określonych sytuacjach:
   • Unikaj korzystania z ekranów w sypialni przed snem oraz podczas posiłków.
   • Nie karm dziecka, korzystając ze smartfona.
7. Postawa i zdrowie fizyczne:
   • Zachowuj odpowiednią postawę podczas korzystania z ekranów.
   • Dbaj o minimum 30 minut aktywności fizycznej dziennie.
8. Interakcje społeczne:
   • Podczas spotkań i rozmów z innymi, nie używaj telefonu.

Więcej na temat Higieny Cyfrowej znajdziecie w książki Magdaleny Bigaj „Wychowanie przy ekranie”